Wolf in index-kleren
Ooit waren vrijgevochten hippies in het Vondelpark de antithese van kapitalisme en commercie. De consumptiemaatschappij was opium voor het volk, toegediend door grote bedrijven om hun zakken te vullen. De gevestigde orde boog mee, kapselde de symbolen van de flower power beweging in, en transformeerde het tegendraadse individu tot haar favoriete marketingwapen om koopdrift aan te zwengelen.
Ook indexbeleggen was ooit rebels. In 1975 startte John Bogle, oprichter van Vanguard, het eerste indexfonds voor particulieren, uit ergernis dat actieve beleggingsfondsen hoge kosten in rekening brachten zonder structureel de index te verslaan.
In eerste instantie werd Bogle verguisd door de beleggingsindustrie. Slaafs de index volgen was laf, on-Amerikaans en, niet onbelangrijk, leverde fonds- en vermogensbeheerders nauwelijks inkomsten op. Via een Vanguard index fonds kun je voor 0,05% van je belegde vermogen per jaar al de S&P500 volgen bijvoorbeeld. Een fractie van de 1,05% per jaar die actieve beheerders met praktisch dezelfde doelstelling gemiddeld afromen.
In 1993 kreeg indexbeleggen door de introductie van Exchange-Traded Funds (ETF’s) een krachtige impuls. Net als indexfondsen volgen ETF’s een index. Verschil is dat ETF’s op de beurs zijn genoteerd en dus elk moment van de dag verhandeld kunnen worden, terwijl dat bij traditionele indexfondsen maar één keer per dag gebeurt.
Inmiddels zijn indexfondsen mede dankzij ETF’s mateloos populair. De wereldwijde verkoop van ETF’s stijgt explosief, terwijl actieve beheerders het ene na het andere fonds sluiten. Wereldwijd is bijna een kwart van het beursgenoteerde aandelenvermogen in indexfondsen belegd.
Op het eerste gezicht lijkt de overwinning van Bogle’s geesteskind compleet. De werkelijkheid is echter dat beleggers nog steeds goed op hun tellen moeten passen. Er is ontegenzeggelijk een positieve tendens op gang gebracht, maar zoals altijd zijn er ook vermogensbeheerders die de laatste trend vooral gebruiken om hun eigen inkomsten veilig te stellen. Reclame boodschappen zijn doorspekt met het woord ‘index’, maar met passief, goed gespreid en tegen lage kosten beleggen heeft het in sommige gevallen niet veel te maken. In plaats van te handelen in actieve fondsen of individuele aandelen, worden nu aan de lopende band ETF’s tegen elkaar ingewisseld. Vorige maand nog bullish op de Hang Seng Index? Inmiddels is misschien een index op duurzame energie, ruwe olie of een gok op verdere stijging van de dollar met geleend geld misschien interessanter?
Laat je niet verblinden door de altijd weer meeslepende marketing verhalen, maar onderzoek of met ‘index’ beleggen daadwerkelijk wordt bedoeld wat John Bogle voor ogen had: een zo groot mogelijk gedeelte van de winsten terecht laten komen bij de uiteindelijke eigenaren van al die prachtige bedrijven. Bij de beleggers zelf dus, en niet bij hun financiële helpers.
We wensen je veel financiële rust,
Marius en Jolmer
Deze Column werd in juni in 'Effect' gepubliceerd. Effect is het tijdschrift van de VEB (Vereniging van Effectenbezitters), waarin wij maandelijks een column schrijven.