Bij de beesten beter af
Mensen kunnen als geen ander complexe patronen ontdekken. We hebben geleerd wanneer we moeten zaaien en oogsten. Hoe we ziekten moeten verslaan. Dat energie gelijk staat aan massa maal lichtsnelheid tot de macht twee.
Het probleem is dat we ook naar patronen blijven zoeken als ze niet bestaan. Jason Zweig geeft daar een mooi voorbeeld van in zijn boek Your Money & Your Brain. Hij beschrijft een studie waarin een rood en een groen licht in een willekeurig patroon knipperen. Het groene licht brandt wel vaker, met een factor vier.
Dus wie opdracht krijgt om te voorspellen welk lampje gaat branden, kan het beste consistent groen kiezen. Dan heb je uiteindelijk 80% van de tijd gelijk. Zowel mensen als duiven en ratten kregen in de studie deze vraag voorgelegd. De duiven en ratten, lekker gemaakt met een hapje eten voor elke goede keuze, zetten massaal in op groen en hapten dus acht op de tien keer raak.
En de score van mensen in het experiment? 68%, vanwege hun onweerstaanbare neiging om zo nu en dan toch rood te kiezen. Bijvoorbeeld wanneer het groene lampje wel ‘erg vaak’ was aangegaan. Maar bij een onvoorspelbaar patroon geeft het rode lampje altijd een kleinere kans, ongeacht het verleden. Het is de keuze met het lagere verwachte rendement.
Beleggen werkt hetzelfde: aandelen hebben een hoger verwacht rendement dan spaargeld of obligaties. Beurzen staan alleen niet altijd op groen, want af en toe is er een fikse rode dag. Het is al decennia bekend dat het exacte moment van zo’n beursinzinking niet is te voorspellen, maar omdat we patronen zien die er niet zijn, blijven we het toch stug proberen.
En elke keer als we uit aandelen stappen - bijvoorbeeld als er een spannende verkiezing in de VS aankomt - kiezen we, net als bij het rode lampje, voor een lager verwacht rendement en daalt onze kans op een goed resultaat. Voor advies over market timing ben je bij de beesten dus beter af.
We wensen je veel financiële rust.
Marius en Jolmer
Deze column werd in november in 'Effect' gepubliceerd. Effect is het tijdschrift van de VEB (Vereniging van Effectenbezitters), waarin wij maandelijks een column schrijven.