Stug in stilte

Stelligheid is sexy. Mensen van het type ‘ik weet het’, die vol zelfvertrouwen de toekomst voorspellen, zijn graag geziene gasten in talkshows en op feestjes het middelpunt van de aandacht. Maar zoals Mark Twain al opmerkte: “Het is moeilijk om voorspellingen te doen, met name over de toekomst”.

En zelfs als je een waarzegger vindt die de toekomst exact kan uittekenen, dan heb je daar als belegger weinig aan. Stel dat deze Nostradamus je begin dit jaar had ingefluisterd dat in 2020 een pandemie de wereld tot stilstand zou brengen. Dat er honderdduizenden doden zouden vallen en de economie een ongeëvenaarde snoekduik zou nemen, inclusief exploderende staatsschuld en miljoenen werklozen. Dan zou je na die blik in de glazen bol je bank waarschijnlijk instructies hebben gegeven om de beurs vooral met rust te laten.

Of stel dat dezelfde waarzegger je eind oktober had verteld dat de Amerikaanse presidentsverkiezingen chaotisch zouden verlopen. Dat er drie dagen na het sluiten van de stembussen nog geen duidelijkheid zou zijn over de winnaar en de zittende president de uitslagen massaal zou aanvechten voor de rechtbank. Dan had je vrijwel zeker een beurspauze ingelast.

Het exclusieve bezit van deze op het oog waardevolle kennis, had je echter belabberde beleggingsresultaten opgeleverd. Want 2020 bracht een hausse aan nieuwe beursrecords, mede dankzij die eerste week van november, waarin politieke twijfel overheerste, maar koersen explodeerden.

Het is dus niet alleen zo dat de toekomst moeilijk te voorspellen is, het zet je als belegger vaak ook nog op het verkeerde been. Dit accepteren en toegeven dat je een ‘ik weet het niet’ type bent, is wel goed voor je portemonnee, maar niet voor je populariteit. Dus doe tijdens de feestdagen gerust mee aan het voorspellingencircus aflevering 2021. Verstandig beleggen en stug vasthouden aan je plan doe je dan in stilte voor jezelf.

We wensen je veel financiële rust,

Jolmer en Marius

Een goed begin is (bijna) het hele werk

Stel je gaat vier weken met je gezin op vakantie en bent echt toe aan rust. Je hebt een idee: je geeft je kinderen elk een euro en belooft dat bedrag te verdubbelen voor elke dag dat ze geen ruzie maken. Hoe duur komt die belofte je te staan? Als ze vier weken poeslief zijn: 134 miljoen euro per kind!
 
Exponentiële groei overvalt ons omdat het menselijk brein is ingesteld op lineair denken. Hoewel we de theorie begrijpen dringen de praktische consequenties slecht tot ons door. Dat is ook een van de redenen dat Covid zich als een veenbrand kon verspreiden. Met een lineaire bril op overschatte land na land hoeveel tijd ze hadden om een exponentieel groeiend virus in te dammen. 
 
Omgekeerd laten beleggers enorme kansen liggen om exponentiële groei – in de vorm van rendement op rendement - in hun voordeel te laten werken. Los van alle ups en downs op de beurs is namelijk één ding zeker: hoe langer we meesurfen op de exponentiële groeicurve, hoe beter.  
 
Neem Casper en Eva, zestigers die sinds hun achttiende bij elkaar zijn. Eva had al vroeg lucratieve bijbaantjes. Op aanraden van haar opa legde ze tussen haar 18e en 26e jaarlijks 2.000 euro opzij. Geld dat ze trouw op de Nederlandse beurs belegde (met een jaarlijks rendement van tien procent). Na acht jaar stopte ze weliswaar met sparen, maar ze liet haar beleggingspotje veertig jaar doorsudderen.
 
Casper werd later wakker. Pas op het moment dat Eva stopte, begon hij jaarlijks 2.000 euro op precies dezelfde manier te beleggen en houdt dat inmiddels al veertig jaar vol. Casper heeft dus vijf keer zoveel ingelegd en is ervan overtuigd dat hij Eva ruimschoots heeft ingehaald. Hij heeft het mis. Zijn vermogen is weliswaar meer dan negen ton, maar Eva is ruimschoots miljonair.
 
Bij beleggen is een goed begin niet het halve, maar vrijwel het hele werk. Dus opa’s en oma’s: sla bij de volgende verjaardag de lego set over en open een beleggingsrekening voor je kleinkinderen.
 
We wensen je veel financiële rust,
 
Jolmer en Marius

BeleggersFOMO

Het was alsof iemand in maart aan de noodrem van de wereld trok. Opeens zaten we allemaal thuis: ons werk - voor zover mogelijk - overgeheveld naar Zoom. Ons hectische sociale leven op de waakvlam. De wandeling met de hond nu een groots avontuur.  
 
De daaropvolgende maanden gingen gepaard met uiteenlopende emoties. Uiteraard angst voor onze gezondheid en de economie. Maar voor veel mensen waren er ook positieve bijeffecten. Zoals een keer echt rust, zonder de angst om iets spannends te missen. Er waren immers geen hippe feesten, diners of must-see films en theaterstukken die je FOMO (Fear Of Missing Out) konden bezorgen.
 
Op de beurs was de rust juist ver te zoeken. De initiële angst dat de economie en daarmee ook de beurs ten onder zou gaan, zorgde voor harde koers klappen. Kort daarna volgde een onverwachte wederopstanding, aangevoerd door de tech-sector. Aandelen als Apple en Amazon stormden voorop, maar ook ‘kleinere’ spelers als Shopify, Zoom en Fastly noteerden koersstijgingen van 300 tot 700 procent. De Amerikaanse tech-sector is in haar eentje nu meer waard dan alle Europese beurzen bij elkaar. 
 
Zulke adembenemende resultaten kunnen leiden tot acute beleggers FOMO, met verre van rustgevende gedachten tot gevolg: “Ik zei nog dat dit ging gebeuren, waarom heb ik die aandelen niet gewoon gekocht? Ben ik nu het beste feest ooit aan het missen?” Het grootste risico van deze aandoening: dat je voor de hoofdprijs alsnog een toegangskaartje koopt, net voordat de band stopt met spelen. 
 
Er is een simpele manier om beleggers FOMO te voorkomen: als je investeert in een wereldwijd indexfonds ben je automatisch in alle winnaars belegd en zo te gast op elk feest. En als je daarvoor alleen geld gebruikt dat je voorlopig niet nodig hebt, betekent een pauze van de band niet meteen het einde van de vreugde, maar een mooie gelegenheid om kaartjes bij te kopen voor de volgende partij.
 
We wensen je veel financiële rust,
 
Jolmer en Marius

Slapend rijk

In de jaren negentig schoof de eerste golf daghandelaren achter hun computers in de huiskamer. Gewapend met een beleggingsrekening en realtime data probeerden ze gekluisterd aan hun beeldscherm, koersfluctuaties om te zetten in klinkende munt. 
 
In 2020 is een verse generatie daghandelaren opgestaan. Terwijl we in maart de deuren op slot deden en de beurs instortte, konden online brokers de vraag naar nieuwe beleggingsrekeningen nauwelijks aan. Onder hen een grote groep jonge, onervaren beleggers met een voorliefde voor actief handelen. De beurs als een spannend spelletje voor op je smartphone. 
 
Achteraf bleek maart een uitstekend moment om in te stappen. Corona paniek bereikte ijle hoogtes en aandelen lagen in de uitverkoop. Wat volgde was een periode van ongekende koersstijgingen. De vroege vogels die in maart zijn begonnen hebben vrijwel zeker uitstekende resultaten geboekt. Maar beginnersgeluk is geen beleggingsstrategie. Sterker: grote kans dat zo de misvatting wortel schiet dat niet het algemene beursklimaat, maar het eigen scherpe inzicht de oorzaak was van sappige koerswinsten. En dat legt de basis voor ongezonde speculatieve gewoontes.  
 
Talloze onderzoeken geven aan dat actieve handelaren gemiddeld genomen een belangrijk deel van het lange termijn beursrendement mislopen, en dat daghandelaren het slechtste af zijn. Dat ze door voortdurend in en uit te stappen zichzelf zichelf opzadelen met hoge transactiekosten en cashposities met een lager verwacht rendement dan aandelen, was al bekend. Nieuw onderzoek van o.a. de New York Federal Reserve bevestigt een andere oorzaak: koerswinsten op Amerikaanse beurzen zijn de afgelopen decennia voornamelijk ’s nachts behaald. Nagenoeg 100 procent van de winst zat in de sprongetjes tussen de sluit- en openingskoers. Na het sluiten van de beurs dus, terwijl de daghandelaren liggen te slapen.
 
Overdag op en neer stuiterende koersen najagen is een kostbare hobby. Verstandige beleggers kopen aandelen voor de lange termijn en worden zo letterlijk slapend rijk.
 
We wensen je veel financiële rust,
 
Jolmer en Marius

Lelijke eendjes

Niet zo lang geleden domineerden oliereuzen de beurs. “Het kan verkeren”, merkte dichter Bredero al op. In de eerste zes maanden van 2020 was alleen al de groei in beurswaarde van Amazon, groter dan de totale beurswaarde van Shell en Exxon samen.
 
Het is kenmerkend voor een trend die al tien jaar duurt: bedrijven met hoge groeiverwachtingen leverden meer beleggingsrendement op dan haperende treuzelaars. Op het eerste gezicht een open deur, maar is dat het ook?
 
Het rendement voor beleggers en de financieringslasten van een bedrijf zijn direct aan elkaar gekoppeld. Neem een lening: de rente die een bedrijf betaalt, is gelijk aan de opbrengst voor de leningverstrekker. Hoe krakkemikkiger de vooruitzichten, hoe hoger de gevraagde rente. De leningverstrekker (lees: belegger) wil immers compensatie voor het verhoogde risico.
 
Bij eigen vermogen is dat niet anders. Mensen staan in de rij om Jeff Bezos geld te geven, dus als Amazon aandelenkapitaal wil ophalen, volstaat een flinterdunne vergoeding (hoge koers). Als een afgedankte Russische aardgasreus als Gazprom hetzelfde wil doen, zal het diep in de buidel moeten tasten om beleggers over te halen hun geld te riskeren. Je zou dus verwachten dat het rendement op een aandeel als Gazprom gemiddeld juist hoger zou moeten zijn dan op een aandeel als Amazon.
 
En dat is ook precies het beeld op de echt lange termijn: de lelijke eendjes - eufemistisch ‘waarde bedrijven' genoemd - hebben gemiddeld een fiks beter rendement opgeleverd dan hun populaire, snelgroeiende beursgenoten. De afgelopen 10 jaar zijn de uitzondering, niet de regel.
 
Door die anomalie is het verschil in waardering tussen groeibedrijven en waardebedrijven tot een historisch kookpunt is gestegen. Zo betaal je op dit moment zo'n 140 keer de winst voor een aandeel Amazon, tegenover nog geen 3,5 keer voor Gazprom. Dat wil niet zeggen dat Amazon & Co. niet nog langer kunnen outperformen, maar het is ook goed voorstelbaar dat de lelijke eendjes binnenkort weer eens boven komen drijven.
 
We wensen je veel financiële rust,
 
Jolmer en Marius

Baken in de mist

De vragen over onze gezondheid en de economie stapelen zich op. Komt er een tweede golf besmettingen? Is een vaccin binnen handbereik of juist nog jaren weg? Veert de economie snel weer op of komt er een kaalslag onder bedrijven? De realiteit is dat niemand het weet. Epidemiologen, beleidsmakers, economen, ze tasten allemaal in het duister.

In een situatie waarin individuele meningen alle kanten opgaan, is ‘collectieve intelligentie’ vaak het beste baken om op te varen. En effectenbeurzen zijn geknipt om de inzichten van miljoenen mensen over dit soort vragen real-time te raadplegen. Koersen worden immers vastgesteld op een niveau waarbij beleggers, op basis van de huidige kennis, als collectief verwachten een passend en positief rendement te halen. 

Soms is het moeilijk om de logica van dat collectief te volgen. Hoe kon de beurs zich de afgelopen tijd zo snel herstellen? Zien beleggers dan niet dat de kans op een tweede golf nog steeds bestaat? Dat overheden monumentale schulden aangaan en desondanks miljoenen mensen hun baan verliezen en duizenden bedrijven kopje onder gaan?

Ondanks de twijfel weten we het antwoord: deze risico’s zijn alom bekend en dus door beleggers wereldwijd al in de prijs verwerkt. Het feit dat we gezamenlijk ondanks alle misère aanleiding zien voor herstel, is reden voor optimisme, niet voor cynisme. De beurs heeft het op de lange termijn namelijk meestal bij het rechte eind gehad. Zo hebben wereldwijd gespreide aandelenportefeuilles, met de nodige obstakels, zelfs de twee wereldoorlogen relatief goed doorstaan.

Natuurlijk kunnen beurzen ernaast zitten, zeker op de korte termijn. Bij elke daling zullen drommen stuurlui vanaf de kade roepen: ‘ík zag het al aankomen!’ De waarheid is echter dat iedereen op dit moment door dezelfde mistbank dwaalt. Tegelijkertijd loopt veerkracht als een rode draad door de geschiedenis van de mens. Het herstel van de beurs laat zien dat beleggers daar ook nu weer op inzetten.

We wensen je goede gezondheid en veel financiële rust,

Jolmer en Marius

This too shall pass

De amygdala is de brandweerkazerne van onze hersenen. Bij gevaar luidt zij het stress alarm, waarna onmiddellijk een stoot adrenaline en cortisol je lichaam wordt ingepompt. Alles staat op scherp. Je ademhaling versnelt, je bloeddruk vliegt omhoog en je hebt alleen nog oog voor het hier en nu en je directe omgeving.
 
Deze oer-respons gaf je vroeger een kans, wanneer je onverwacht oog in oog kwam te staan met een grizzlybeer. Maar ook nu helpt stress ons om te overleven in precaire situaties. Gierende adrenaline geeft ons immuunsysteem een opkikker in de strijd tegen virale infecties en helpt artsen en verplegers om dagen achter elkaar energie te houden op overvolle IC’s.
 
De keerzijde van deze monomane focus op het hier en nu is dat het zicht op de lange termijn verdwijnt. Rustig nadenken en doordachte beslissingen nemen voor de toekomst zijn er even niet meer bij. Nu de eerste paniek voorbij is, hebben we bij deze crisis daarom ook mensen nodig die niet aan de frontlinie werken. Die de tijd en expertise hebben om complexe modellen te analyseren en maatregelen te formuleren voor het publieke welzijn op de lange termijn. 
 
Door duikelende koersen en een mediamolen die 24 uur per dag rampspoed voorspelt, sijpelt de angst ook bij beleggers binnen. Waar de angst regeert, verschrompelt de beleggingshorizon. Als de paniek dan overloopt, kan de verkoop van al je aandelen de lonkende uitweg lijken om weer rust te vinden. Voor de lange termijn is dat echter zelden een goede strategie.
 
Hoe voorkom je dat? Idealiter heb je in rustiger tijden, vrij van adrenaline en cortisol, je doelstellingen voor de lange termijn op een rij gezet. Is dat niet het geval, neem dan geen overhaaste beslissing. Praat eerst met verstandige mensen in je omgeving die de rust hebben bewaard en je kunnen helpen je focus weer op de juiste horizon te richten. Negeer ondertussen de onafgebroken nieuwsstroom en bedenk - ook in je donkerste momenten - this too shall pass.
 
We wensen je goede gezondheid en veel financiële rust,
 
Jolmer en Marius

De beste investering

Zeker nu we gedwongen thuis zitten, zijn schermen onze constante metgezel. De een gebruikt zijn smartphone voor status updates en verzamelt opgewonden hartjes en duimpjes. De ander checkt op zijn computer constant zijn WhatsApp en emails, leest obsessief het laatste nieuws of droomt juist weg bij films die ons even de realiteit laten vergeten.
 
Wat als je zou besluiten één uur per dag deze digitale stroom uit te schakelen om in jezelf te investeren? Als je elke dag die tijd zou gebruiken om te lezen, na te denken, te schrijven, of cursussen te volgen om zo stap voor stap je kennis te vergroten en je vaardigheden te verbeteren? 
 
Je terugtrekken en de ruis om je heen uitschakelen kan het verschil maken tussen stilstand en ongekend succes. Neem Charlie Munger, de zakenpartner van Warren Buffet. Als jonge advocaat nam hij het besluit om één uur per dag aan zijn belangrijkste klant te verkopen: hij zelf. De gederfde inkomsten nam hij voor lief.
 
In het uur dat hij zo had vrijgemaakt, las hij over alles wat hem interesseerde - van vastgoed en beleggen tot kunst en wetenschap. Munger ziet die investering als het fundament voor zijn latere succes. Hij gelooft er zozeer in, dat hij met de jaren het aantal uren dat hij in boeken of bespiegelingen is verzonken, alleen maar heeft uitgebreid. 
 
We schrijven in deze column veel over hoe je je geld verstandig kunt beleggen. Over het vergroten van je financial capital. Maar wat Munger’s voorbeeld duidelijk maakt is dat je financiële en emotionele welzijn begint met investeren in je human capital. 
 
Ook hier geldt het ‘rente op rente effect’. Als we elk jaar een paar procent wijzer worden, groeit onze kennis en kunde in absolute zin steeds sneller en daarmee het potentieel om ons menselijk kapitaal om te zetten in financieel kapitaal. Maar het emotionele rendement is misschien nog wel belangrijker. Weinig dingen leiden tot meer geluk en tevredenheid dan het leren van iets nieuws. Dat je juist nu de kans hebt om daaraan te werken is een onverwacht lichtpuntje in een sombere tijd. De beste investering ben je zelf.
 
We wensen je goede gezondheid en veel financiële rust,
 
Jolmer en Marius